قاپ قارانلیق گئجه - اوختای رشیدی

قاپ قارانلیق گئجه
آغ آپ آغ اولدوز
بیر ایستیکان ایچکی
غمدن قاچماق دان اؤتور
دوداقلاریمدا پیچیلدایان بیر اسکی ماهنی
دوسلاریمدیلار بو گئجه
سن سیزلییمده
*
در شبی تیره تیره
با ستارگانی سفید سفید
با یک استگان شراب
برای گریز از غم
با ترانه ای قدیمی که لبهایم زمزمه می کنند
رفیقان تنهائی ام هستند امشب
در بی تو بودنم
*

گلمدی - سعید نجاری

کوچه لره سو سپدیم
گؤزلدیم یار گلمدی
یئللر اسدی توز دوشدو
ایتدی یوللار گلمدی
*
گؤزله دیم گؤزوم دولدو
آغزیمدا سؤزوم دولدو
بیلمه دیم نه لر اولدو
قالدیم ناچار گلمدی
*
پاییز آلدی اوره یی
خزان اولدو دیله یی
دئدیم بو گؤزله مه یی
او قورتارار گلمدی
*
نیامد
کوچه ها را آب و جارو کردم
منتظر شدم و یار نیامد
باد وزید و گرد و خاک به پا شد
راه در غبار گم شد و او نیامد
*
در انتظار نشستم و چشمانم پر شد
سخن در دهانم پر شد
نمی دانم چه ها شد
که ناچار ماندم و یار نیامد
*
پاییز دلم را گرفت
آرزوهایم خزان شد
گفتم شاید این انتظار را
تمام می کند ، اما او نیامد

*

آه بابام ساغ اولسایدی - معمر اؤزتاش

Sam yeli esti de yaprak döküldüBabamız öldü boynumuz büküldüÖlürken gözleri tavana takıldıAh babam sağ olsaydı, köşede otursaydıBir karlı dağ gibiydi, arkamızda dursaydı
*
Yine efkarlandı gönlüm, sen geldin ya aklımaSağken bilemedim, varamadım farkınaBaşıma bir iş gelse, sen koşardın yardıma
Ah babam sağ olsaydı, köşede otursaydıBir karlı dağ gibiydi, arkamızda dursaydı
*
Et yesem de canım ”babam”, sen yoksun ya bugün aç`ımKurtlar sofrasına düştüm, nasihatına muhtacımYokluk belimizi büktü, gönlümce yaşatamadımAh babam sağ olsaydı, köşede otursaydıBir karlı dağ gibiydi, arkamızda dursaydı
*
Bugün köyde düğün oluyor ”babam”
davullar çalıyor – zurnalar çalıyor.
Hani derdin ya: ”sana bir düğün yaparsam, kırk davul kırk da zurna çaldıracağım, dedenden kalan 7/65’le de bir şarjör boşaltacağım” diye! Sesini duyamadım da başına geldim, eski günler geldi aklıma babam.
Hani, hani bizim oranın Salı günleri Pazar olurdu ya, beni pazar’a götürürdün.Boyumdan büyük sepeti boynuma takıp da ben sürükleye sürükleye götürürken gülerdin ya ”babam”. Pazar’a gidince, ben ağlardım; ”bana kiraz al!” diye. meyve tezgahına yaklaşınca, yarım kilo kiraz 250 gram da can eriği ver derdin, çocuk ağlamasın. ”Maaşı alamadık, haftaya öderiz” derdin ya "babam".
sen gittikten sonra, sen öldükten sonra; kimse bana öyle güzel kirazla , can eriği almadı. Karnemi alıp da koşardım ya sana ”baba”, ”koçuuum!” diye sıkıca sarılıp alnımdan öperdin ya beni, sen gittikten sonra, sen öldükten sonra kimse bana öyle sıkıca sarılıp alnımdan öpen olmadı. Arefe günleri bizim amca oğlu bi`takım elbise giyer de kurula -kurula gezerdi ya bizim kapının önünde. Sen de kızar bizi mağazaya götürürdün ya, en güzel elbiselerden alırdın ya bize hani.
Sen gittikten sonra, sen öldükten sonra kimse bana öyle güzel, öyle kıyak elbise almadı. Bayram, bayram camisinden çıkınca, bizi dedemin mezarına götürürdün ya, ”uyan! Kalk babam” diye haykırırdın ya hani.
Sen gittikten sonra dayım, amcam, halam, teyzem kimse bize sahip çıkmadı. Ben de şimdi haykırıyorum; ”UYAN DA KALK BABAM!”
*

بوردان ائشیدینAnkarali Namık Ah Babam Sağ Olsaydi

*
آه بابام ساغ اولسایدی
سام یئلی اسدی ده یاپراق تؤکولدو
بابامیز اؤلدو ، بوینوموز بوکولدو
اؤلورکن گؤزلری تاوانا تاکیلدی
آه بابام ساغ اولسایدی ، کؤشه ده اوتورسایدی
بیر کارلی داغ گیبیدی ، ارکامیزدا دورسایدی
*
یئنه افکارلاندی گؤنلوم، سن گلدین یا آکلیما
ساق کن بیله مدیم ، وارامادیم فارکینا
باشیما بیر ایش گلسه ، سن کوشاردین یاردیما
آه بابام ساغ اولسایدی ، کؤشه ده اوتورسایدی
بیر کارلی داغ گیبیدی ، آرکامیزدا دورسایدی
*
ات یئسه مده جانیم بابام ، سن یوکسون یا بو گون آچیم
کورتلار سفره سینه توشدوم ، نصیحتینه موحتاجیم
یوکلوک بئلیمیزی بوکدو ، گؤنلومجه یاشاتمادیم
آه بابام ساق اولسایدی ، کؤشه ده اوتورسایدی
بیر قارلی داغ گیبیدی ، آرکامیزدا دورسایدی
*
بوگون کؤی ده دوگون اولویور بابام ، داووللار چالییور ، زورنالار چالییور. هانی دئردین یا: سانا بیر دوگون یاپارسام ، کیرک داوول کیرک دا زورنا چالدیراجاغیم. ده ده ندن کالان 7/65 لیره نی ده بیر شارجور بوشالتاجاغیم. دئیه
سه سینی دویامادیم دا باشینا گلدیماسکی گؤنلر گلدی آکلیما بابام. هانی هانی بیزیم اورانین سالی گونلری
پازار اولوردویا. بئنی پازارا گؤتوروردون. بویومدان بویوک سپتی بوینوما تاکیپ دا بن سوروکلویه - سوروکلویه گؤتورورکن ، گولردین یا بابام. پازارا گئدینجه ، بن آغلاردیم. بانا کیراز آل دئیه . مئیوه تزگاهینا یاکلاشینجا ، یاریم کیلو کیراز ، 250 گرام دا جان اریگی وئر دردیدن چوچوق آغلاماسین. ماعاشی آلمادیق ، هافتایا اؤده ریز دردین یا بابام.
سن گیتدیکدن سونرا ، سن اؤلدوکدن سونرا کیسمه بانا اؤیله گوزل کیراز ، جان اریگی آلمادی .
کارنمی آلیپ دا کوشاردیم یا سانا بابا .کوچوم دئیه سیکی جا ساریلیپ آلنیمدان اؤپردین یا بئنی.
سن گیتدیکتن سونرا ، سن اؤلدوکدن سونرا ،کیمسه بانا اؤیله سیکی جا ساریلیپ آلنیمدان اؤپمدی.
عارفه گونلری بیزیم آمجا اوغلو بی تاکیم البیسه گییر ده کورولا - کورولا گزه ردی یا بیزیم کاپینین اؤنونده . سن ده کیزار بیزی ماغازایا گؤتوروردون یا. ان گوزل البیسه لردن آلیردین بیز ه .هانی.
سن گیتدیکدن سونرا ، سن اؤلدوکدن سونرا ، کیمسه بانا اؤیله گوزل ، اؤیله کییاک البیسه آلمادی.
بایرام ، بایرام جامی سیندن چیکارکن بیزی ده ده مین مزارینا گؤتوروردون یا. « اویان کالک بابام » دئیه هایکیریردین. یا هانی .
سن گیتدیکدن سونرا ، داییم ، آمجام ، هالام ، تئیزم ، کیمسه بیزه صاحیب چیکمادی .
بنده شیمدی هایکیرییوروم : اویاندا کالک بابام
*
آه اگر پدرم زنده بود
باد پر غبار وزید و برگها را بر زمین ریخت
پدرمان مرد و گردنمان خم شد
لحظه مرگ چشمانش بر سقف خیره شد
آه اگر پدرم زنده بود ، گوشه ای می نشست
مانند کوه پر برف ، پشت و پناهمان بود
*
به فکرم آمدی و دوباره غمگین شدم
زنده که بودی متوجه حضورت نشدم
گرفتار که می شدم می رسیدی به دادم
آه اگر پدرم زنده بود ، گوشه ای می نشست
مانند کوه پر برف ، پشت و پناهمان بود
*
پدر جان بهترین غذا را هم بخورم بدون تو گرسنه ام
اسیر سفره گرگها شدم ، محتاج پندت هستم
نبودنت کمرمان را خم کرد
آه اگر پدرم زنده بود ، گوشه ای می نشست
مانند کوه پر برف ، پشت و پناهمان بود
*
پدر جان ، امروز در روستایمان عروسی است. طبل ها و سورناها به صدا در می آیند. مگر نمی گفتی :« برای تو عروسی می گیرم با چهل طبل و چهل سورنا.7/65 لیره ای که از پدربزرگت به ارث مانده در جشن عروسی ات خرج خواهم کرد.» صدایت را نشنیدم پدر ..
گذشته ها به یادم افتاد. یادت هست سه شنبه های دیارمان؟ سه شنبه بازارمان ؟ مرا با خود به بازار می بردی سبد بزرگ را بر گردنم می آویختی زورم نمی رسید و آنرا با خود روی زمین می کشیدم و تو می خندیدی پدر جان.
به بازار که می رسیدیم ، من گریه می کردم و گیلاس می خواستم و تو نیم کیلو گیلاس و 250 گرم آلوچه شیرین می خریدی و به فروشنده می گفتی :« هنوز حقوق نگرفته ام آخر هفته بدهی ام را می پردازم . بگذار بچه گریه نکند.»
بعد از رفتن تو ، بعد از مردن تو ، هیچ کسی برایم گیلاس و آلوچه نخرید. کارنامه ام را که می گرفتم دوان دوان پیشت می آمدم و تو بغلم می کردی و پیشانی ام را می بوسیدی و می گفتی : « قوچ من »
بعد از رفتن تو ، بعد از مردن تو هیچ کسی مرا چنان بغل نکرد و نبوسید.روز عرفه پسرعمویمان کت و شلوار نو می پوشید و با ادا و اطوار از کنار در خانه ما می گذشت. تو هم خشمگین می شدی و ما را به مغازه می بردی و برایمان کت و شلوار می خریدی.زیباترین کت و شلوار را برایمان می خریدی.
بعد از رفتن تو ، بعذ از مردن تو هیچ کسی لباسی چنان زیبا و شیک نخرید. عیدها ، از مسجد که بیرون می آمدیم ، ما را سر مزار پدربزرگ می بردی و آجا با صدای بلند فریاد می زدی :« بیدار شو پدر .
بعد از رفتن تو ، بعد از مردن تو ، عمو ، عمه ، خاله ، دایی کسی مواظبمان نشد.
اکنون من نیز چون تو فریاد می زنم : بیدار شو پدر
*

ترکی استانبولی : ترکی آذربایجانی ، فارسی
سام یئلی : تورپاغی هاوایا قاوزایان یئل ، باد پر گرد و غبار
تاوان : سقف
تاکیلماک : تیکیلمک ، خیره شدن
کؤشه : بوجاق ، گوشه
افکارلانماق : خینوولانماق ، اوره یی سیخیلماق ، غمگین شدن
وارماق : گلمک ، بیلمک ، آمدن
فارکینا وارماق : آنلاماق ، متوجه شدن
کؤی : کند ، روستا
داوول : طبل
زورنا : سورنا
شارجور : گول له یئری ، خشاب
سالی : سه شنبه
اریک : آلچا ، آلوچه
جان اریکی : شیرین سولو آلچا ، آلوچه شیرین و آبدار
کیراز : گیلاس
ساریلماک : قوجاقلاماق ، در آغوش کشیدن
سیکیجا : محکم
آمجا : عمی جان ، عمو جان
هالا : بی بی ، عمه
تئیزه : خالا ، خاله
دایی : دایی
تاکیم البیسه : کت و شلوار
هایکیرماک : باغیرماق ، فریاد کشیدن
*

آتا

سنین فراقیندا آتام

حزین - حزین آغلییاجام

حسرتیمی یادا سالیب

اوره گیمی داغلییاجام

*

در غم دوری ات پدر

اندوه بار خواهم گریست

حسرتهایم را به یاد آورده

داغ دلم را تازه خواهم کرد

*

sənin fəraqında atam

həzin - həzin ağlıyacam

həsrətimi yada salıb

orəgimi dağlıyacam

*

صاحبان سفره های خالی : بوش سوفره لرین ییه لری

ای

صاحبان ِ سفره‌های خالی

و دست‌های پینه‌بسته٬

پدران ِ کودکان ِ حسرت‌به‌دل

پدران ِ دختران ِ بی‌جهاز

صاحبان ِ پاداش‌های بی‌پرداخت

همسران ِ بانوان ِ قناعت‌پیشه

ساکنین ِ زیر ِ خط ِ فقر
روزتان مبارک

برگرفته : از سایت گناهکار

*

بوش سوفره لرین ییه لری

ای بوش سوفره لرین

و قابار چالمیش اللرین ییه لری

اوره یی نیسگیللی اوشاقلارین آتالاری

جئهیزسیز قیزلارین آتالاری

وئریلمه میش اجرتلرین ییه لری

قناعتچیل آروادلارین ارلری

کاسیبلیقدان آشاقی کاسیبلیقدا ایله شنلر

گونوز قوتلو اولسون

*

یاسلی بایاتی لار

دردیم داشار آغارام
جوشا - جوشا آغلارام
ایکی عزیزیم اؤلوب
قوشا - قوشا آغلارام
*
گؤزوم گؤزونده قالدی آتام
سؤزوم سؤزونده قالدی آتام
سنی گؤره بیلمه دیم
آرزوم گؤزومده قالدی آتام
*
من اؤلدوم آغلاماقدان
قلبیمی داغلاماقدان
باغدا یارپاق قالمادی
یاراما باغلاماقدان
*
عزیزیم چوخا منیم
شال منیم چوخا منیم
سنی اؤلموش گؤرونجه
گؤزلریم چیخا منیم
*